ساڵ: 2023
دیدارێک له گه‌ڵ د. که‌ماڵ سێدۆ
هێما: ئیوه خۆتان له ئینستیتووتێکدا ئیش ده‌که‌ن که ئاوڕ له نه‌ته‌وه ژێرده‌سته‌کان و نه‌ته‌وه هه‌ڕه‌شه‌لێکراوه‌کان ئه‌داته‌وه، واته ئاوڕدانه‌وه لهو نه‌ته‌وانه که به‌پێی یاسا و ڕێسا نێونه‌ته‌وه‌یه‌کان زوڵم و سته‌مێکی گه‌وره‌یان لێده‌کرێ. ئێوه خۆتان به گشتی دۆخی سیاسه‌تی نێونه‌ته‌وه‌یی چۆن ده‌خوێننه‌وه و پێتان وایه تا چ راده‌یه‌ک لهو ئاسته‌دا دادپه‌روه‌ری به‌دی ده‌کرێ؟ ئێمه که‌م تا زۆر […]
Read More
دیدارێک له گه‌ڵ شێرزاد حه‌سه‌ن
هێما: به‌ڕێز شێرزاد حه‌سه‌ن، ئێوه وه‌ک پسپۆڕێکی بواری په‌روه‌رده، وه‌ک ڕه‌خنه‌گرێکی ئه‌و بواره، به چ شێوه‌یه‌ک بۆ ده‌سته‌واژه‌ی دادپه‌روه‌ری ده‌ڕوانن، واته ئایا ده‌سته‌واژه‌ی دادپه‌روه‌ری له پانتایی نیزامی په‌روه‌رده‌دا له کوردستان ده‌ورێک ئه‌گێڕێ؟ شێرزاد حه‌سه‌ن: له راستییدا چه‌مکی دادپه‌روه‌ری هه‌ر له یۆنانی کۆنه‌وه (جا خودی ڕێنه‌سانسیش قه‌رزداری یۆنان ماوه‌ته‌وه)، هه‌ر لهو کاته‌وه تۆمارکردن دێته ئاراوه، له […]
Read More
شۆڕشی ژینا، خاڵێکی وەرچەرخان لە مێژووی سیاسیی کوردستان و ئێران
ئه‌وه زیاتر لە پێنج مانگ بە سه‌ر دەستپێکی نوێترین ڕاپەڕین لە کوردستان و ئێران تێپەر دەبێت، بە بڕوای کارناسان و توێژەرانی کۆمەڵناسی بیانی و ناوخۆیی ئەو ڕاپەڕینە وەک رێنه‌سانسێک دەتوانێ پێناسە بکرێک کە لە دوو ئاستی فۆڕم و ناوەڕۆک کۆمەڵگەی خستۆتە ئاستێکی نوێوە، واوه‌تر سەری گەڕانەوەی نییە و دەتوانێ سەرەتای شۆرشێک بێت کە بنج و […]
Read More
ئایا ئه‌رکی هونه‌ر “ته‌نیا” به‌رگری له ئازادییه؟
(ئاوڕدانه‌وه‌یه‌ک له داڕشتنی شاعێری به‌ڕێز حسه‌ین شه‌به‌ق) ژانڕی ستاتیکا و ئه‌ده‌بییات خاوه‌ن وزه‌یه‌کی سه‌رنجڕاکێشن؛ وزه‌یه‌ک بۆ ڕوانین، ئاماژه‌دان و ده‌ربڕینی خواست و خولیا گه‌وره‌کانی مرۆڤ وه‌ک تاک، به‌ڵام ئه‌و تاکه‌ی که له خۆیدا و بۆ خۆی تاکه و هاوکاتیش هه‌ڵگری خۆزگه، خه‌یاڵ و ترسه سه‌ره‌کییه‌کانی مرۆڤه به گشتیی. ئه‌وه ساڵانێکی زۆره که فه‌لسه‌فه زیاتر و […]
Read More
ماركسی نوێ
ماركس لەگەڵ سۆسیالیستەكانی پێش خۆی و سۆسیالیستانی هاوسەردەمی خۆی جیاوازی بنەڕەتی هەبوو، بەو بڕوایەی كە لای ئەو سۆسیالیزم تەنیا بە ویست و خواست نابێ، چ ئەم ویستە هەڵبژاردنی ئازادانەی سۆسیالیزم بێت، یان بە زۆر و سەپاندن بێت، بۆیە سۆسیالیزم لە لای ماركس لە قۆناغی گونجاوی مێژوودا دێتەدی. بڕواكانی ماركس بەشێوەیەك بوو كە لەیەك كاتدا هەم […]
Read More
ژن، ژیان
پێشکه‌ش به دایکم “ئامین پیرۆتی”، ژنانی نیشتمان، ژینا و ژیناکان ژن، ژیان ژن مرۆڤ بە نێر و مێ دابەش دەکرێن و هەرکیان مرۆڤی همۆساپێنن. بوون و نەبوون له هەرکیانه‌وه دێ و هیچیان له‌ویتر بانتر و ژێرتر نییه. چیرۆکی خەیاڵی ئادەم و حەوا، تێگه‌یشتنی خودا- به‌نده، خالق و مه‌خلوق و بۆچوونی زۆرینه‌ی فه‌یله‌سووف و بیرمه‌ندی سه‌رگۆی […]
Read More
ئه‌مڕۆی رۆژهه‌ڵات
ئه‌مڕۆ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان و ئێران به گشتی به نێو دۆخێکی تازه‌ی سه‌رنجڕاکێشدا تێ‌ئه‌په‌ڕن. زیاتر له چل ساڵه که ده‌سه‌ڵاتێکی سیاسی ناسه‌رده‌میی و فه‌رهه‌نگێکی سیاسی به‌سه‌رچوو باڵیان به سه‌ر که‌ش و چوارچێوه‌ی جوگرافیای ئه‌و وڵاته‌دا کێشاوه؛ ده‌سه‌ڵاتێک که له هه‌موو به‌هایه‌کی مرۆیی و سیاسی و ئیخلاقیی بێبه‌رییه. نه‌ته‌وه پێشکه‌وتووه‌کانی جیهان له ده‌یه‌کان و سه‌ده‌کانی ڕابردوودا به […]
Read More
دادپه‌روه‌ری و گه‌شه‌ی دیارده‌یه‌ک.
دادپه‌روه‌ری ده‌سته‌واژه‌یه‌كی ئیخلاقی و سیاسییه و له هه‌موو کۆمه‌ڵگه و نه‌زمێکی سیاسییدا رۆڵێکی به‌رچاو و حه‌یاتیی هه‌یه. ڕه‌نگه ته‌نیا ده‌سته‌واژه‌ی ئازادی بتوانێ هاوشێوه‌ی دادپه‌روه‌ری کاریگه‌ر بێ و چه‌شنی ئیده‌ئالێکی نۆڕماتیڤی بڕی هه‌بێ. چ کۆمه‌ڵگه‌ی سوونه‌تی و چ کۆمه‌ڵگه مۆدێڕنه‌کان، هه‌ریه‌ک به شێوه‌یه‌ک و له سه‌ر بنه‌مای کۆمه‌ڵێک ده‌ق ئه‌و ده‌سته‌واژه به ناوه‌رۆک و واتا پڕ […]
Read More
سه‌باره‌ت به ده‌سته‌واژه‌ی یه‌کسانیی
بیرمه‌ندی ئه‌مریکایی “ڕۆناڵد دوۆرکین” زۆر به شیاوی ئاوڕ له گه‌شه‌ی ناوه‌رۆکی ده‌سته‌واژه‌ی یه‌کسانیی ده‌داته‌وه، ناوبراو ئاماژه به یه‌کسانیی ده‌رفه‌ت و ئیمکانیاتی شارۆمه‌ندان ده‌دات؛ “دوۆرکین” بۆ سه‌لماندنی زه‌رووره‌تی ئه‌و ناوه‌رۆکه په‌نا ده‌باته به‌ر پڕه‌نسیپێکی باڵای ئیخلاق و زۆر که‌متر هاوشێوه‌ی “جۆن ڕۆڵس” پڕه‌نسیپی هاوکاریی شارۆمه‌ندان ده‌کاته پێوه‌ر، واوه‌تر ماڵئاوایی له پڕه‌نسیپی بڕیارنامه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی ده‌کات و ڕوانگه‌و […]
Read More
سوارە، بیرمەندێکی هێژا و نوێخواز!
سوارە، بیرمەندێکی هێژا و نوێخواز! سواره ئیلخانیزاده (1937-1976) گوڵبژێرێک لە ئافۆریزمەکان و دەربڕینە کورت و پڕ ماناکانی سوارە: *من ڕۆڵەی چیام، چۆن لە چیا کەمتر بم. *هیچ کەس شیاوی ئەوە نییە کە بە برسیەتی سەر بنێتە سەر سەرین. *بەڵام لە شەڕ ناخۆشتر ئەمەیە کە تەسلیمبوون و سەرشۆڕکردنمان پێناخۆش نەبێت. *دەردی زانین، گاهێ لە ئێشی نەزانین […]
Read More