رۆژ: كانونی دووه‌م 7, 2023
سه‌باره‌ت به ده‌سته‌واژه‌ی یه‌کسانیی
بیرمه‌ندی ئه‌مریکایی “ڕۆناڵد دوۆرکین” زۆر به شیاوی ئاوڕ له گه‌شه‌ی ناوه‌رۆکی ده‌سته‌واژه‌ی یه‌کسانیی ده‌داته‌وه، ناوبراو ئاماژه به یه‌کسانیی ده‌رفه‌ت و ئیمکانیاتی شارۆمه‌ندان ده‌دات؛ “دوۆرکین” بۆ سه‌لماندنی زه‌رووره‌تی ئه‌و ناوه‌رۆکه په‌نا ده‌باته به‌ر پڕه‌نسیپێکی باڵای ئیخلاق و زۆر که‌متر هاوشێوه‌ی “جۆن ڕۆڵس” پڕه‌نسیپی هاوکاریی شارۆمه‌ندان ده‌کاته پێوه‌ر، واوه‌تر ماڵئاوایی له پڕه‌نسیپی بڕیارنامه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی ده‌کات و ڕوانگه‌و […]
Read More
سوارە، بیرمەندێکی هێژا و نوێخواز!
سوارە، بیرمەندێکی هێژا و نوێخواز! سواره ئیلخانیزاده (1937-1976) گوڵبژێرێک لە ئافۆریزمەکان و دەربڕینە کورت و پڕ ماناکانی سوارە: *من ڕۆڵەی چیام، چۆن لە چیا کەمتر بم. *هیچ کەس شیاوی ئەوە نییە کە بە برسیەتی سەر بنێتە سەر سەرین. *بەڵام لە شەڕ ناخۆشتر ئەمەیە کە تەسلیمبوون و سەرشۆڕکردنمان پێناخۆش نەبێت. *دەردی زانین، گاهێ لە ئێشی نەزانین […]
Read More
پێشه‌کییه‌کی تیۆریک
پێشه‌کییه‌کی تیۆریک: عادڵ قادری (زه‌هاوی) ئه‌وه‌ی که ئه‌ده‌ب له ژێر ناوی جه‌نگ یان به‌رگری و به‌رخۆدان یان هه‌ر پێناسه‌یه‌کی دیکه‌ی له‌و چه‌شنه بێت، زیاتر ناونانێکه که ده‌به‌سترێته‌وه به دوو دۆخ یان هۆکار؛ یه‌که‌میان ئه‌وه‌ی که کۆمه‌ڵگا یان نه‌ته‌وه‌یه‌ک له ناو فه‌زا و دۆخێکی جه‌نگیی به‌رده‌وامدا بێت و دووهه‌م ئه‌وه‌ی که کۆمه‌ڵگا یان زمان یان که‌لتوورێکی […]
Read More
دیدارێک له گەڵ پڕۆفیسۆر د. گێرنۆت بوێمە ( ١)
دیدارێک له گه‌ڵ پڕۆفیسۆر د. گێرنۆت بوێمه‌دا (به‌شی ١) ئاماده‌کار و وه‌رگێرانی ئه‌م گفتوگۆیه که‌وتۆته ئه‌ستۆی د. هیوا عه‌لیدوست. سازدانی ئه‌م رووبه‌ڕووبوونه ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ سه‌ره‌تای ئه‌م ساڵ، به‌داخه‌وه به‌ڕێز پڕۆفیسۆر د. گێرنۆت بوێمه چه‌ند حه‌وتوو پاش ئه‌م چاوپێکه‌وتنه کۆچی دوایی کرد. هێما: به‌ڕێز پڕۆفیسۆر د. بوێمه، ئێمه ئه‌مڕۆ سه‌باره‌ت به تازه‌ترین به‌رهه‌متان گفتوگۆیه‌که‌مان ده‌بێ، دوایین […]
Read More
ئێکۆسۆسیالیزمی دیموکڕاسی (٢)
ئێکۆسۆسیالیزمی دیموکڕاسی گفتوگۆیه‌ک له گه‌ڵ د. مه‌نسور سۆهرابی، به‌شی ٢ و کۆتایی ئاماده‌کار: د. هیوا عه‌لیدوست هێما: باشه خۆ ئێمه ناتوانین ده‌ستبه‌رداری هه‌وڵ و چالاکییه‌کانمان بین. د. مه‌نسوور: به‌ڵێ، ئێمه وه‌کوو خۆمان ده‌بێ به‌ردە‌‌وام بین، به‌ڵام به‌و خوێندنه‌وه‌ی که من بۆ به‌شه‌ر و بۆ مرۆڤ هه‌مه، دواتر به پێی ئه‌و فاکتانه‌ی که ئه‌مڕۆ له به‌رده‌ستدان، […]
Read More
دیاردە
دیاردە لە ناو وشەنامەی ئاڵمانی (Deutsche Wörterbuch Duden) ئاوا باس لە دیاردە (Phänomen) و دیاردەناسی (Phänomenologie) کراوە: “دەرکەوتنی سروشتی شتەکان، زانستی ناسینی شتەکان”. لە وشەنامەی فەلسەفە (Wörterbuch der philosophischen Begriffe)دا هاتووە: “دەرکەوتنە ڕووی شتەکان، دەرکەوتن(هاتنە بەرچاو)ی شتەکان، دەرکەوتنی مانابەخش. تێگەیشتن لە ناوەرۆکی هەر چەشنە شتێک”. لەم پێوەندییەدا مانای فێنۆمێنالیسمووس (Phänomenalismus) (دیاردەگەرایی) ئاوا لێکدراوەتەوە: “شته‌کان (Gegenstände) […]
Read More
کۆمه‌ڵه و یه‌کسانیی
گفتوگۆیه‌ک له ته‌ک به‌همه‌ن عه‌لیار سه‌باره‌ت به سه‌بکی مامه‌ڵه‌ی ڕێکخراوه‌ی سیاسی “کۆمه‌ڵه” له گه‌ڵ ده‌سته‌واژه‌ی سیاسی، ئیخلاقی و کۆمه‌ڵایه‌تیی “یه‌کسانی”دا. هێما: به‌ڕێز عه‌لیار هه‌روه‌ک زۆر بیرمه‌ند ئاماژه‌ی پێده‌ده‌ن، ئه‌وه له شۆڕشی فه‌ڕه‌نسه‌وه سێ ده‌سته‌واژه‌ی سه‌ره‌کی” ئازادی”، “یه‌کسانی” و “هاوپشتی”ن که چه‌شنی ئامڕاز و ماکی سیستمی کۆمه‌‌ڵگه‌ی مۆدێڕن ده‌ور ده‌گێڕن، ئێمه له ژماره‌ی پێشووی گۆڤاری هێمادا […]
Read More
شه‌ڕی نێوان روسیه و ئۆکراین
(دیدارێک له گه‌ڵ د. ئه‌سعه‌د ره‌شیدی) هێما: دوکتۆر ئه‌سعه‌دی هێژا زۆر سپاس بۆ ئاماده‌بوونتان، ئێمه ده‌زانین که هێرشی وڵاتی روسیه بۆ سه‌ر وڵاتی ئۆکراین له مانگی فێبریوه‌ری ئه‌مساڵدا ده‌ستی پێکرد، له‌و کاته‌وه تا ئێستا ئه‌و دۆخه ئاڵۆزه سیاسییه قوڵتر و دژوارتر بووه، دیاره مێژووی ئه‌و ناکۆکیه بۆ پێشتر ده‌گه‌ڕێته‌وه، به‌ڵام ئه‌و هێرشه نیزامییه له مانگی […]
Read More
سۆسیالدیموکڕاتیزم و سەرنجێک (٢)
سۆسیالدیموکڕاتیزم و سه‌رنجێک (٢) مرۆڤی شۆڕشگێڕ ژیانی خۆش ده‌وێ، مرۆڤی شۆڕشگێڕ پێشکه‌وتنخوازه و گه‌وره‌ترین خولیای ئه‌وه‌یه که دۆخێک، واته دۆخێکی ناله‌بار و نه‌شیاوی ژیان بۆ دۆخێکی گونجاو و باشتر بگۆڕێ. ئه‌و دۆخه باشتره ده‌کرێ به پێشبینی بۆ دادپه‌روه‌ری، ئازادی، یه‌کسانی و پاداشتی ئه‌و دونیا هتد.. پێناسه بکرێت. مرۆڤی شۆڕشگێر به ناخی ئه‌و فه‌لسه‌فه گه‌یشتووه که […]
Read More